ریپورتر

طبقه بندی موضوعی
نویسندگان

نحوه برخورد با دیگران در کلام امام علی (ع)

سه شنبه, ۲۲ فروردين ۱۳۹۶، ۱۱:۰۷ ب.ظ

امشب، کودکی خواهد خندید که عدالت را تفسیری عاشقانه خواهد کرد و کسی سکوت کعبه را خواهد شکست که روزی بر بلندای شانه‌های خورشید، با تبر معرفت، بت‌های زمانه را خواهد شکست.
به گزارش ایسنا، سیزدهمین روز از ماه پرفیض رجب، مختص بزرگ‌مرد تاریخ، مولا علی (ع) است؛ امامی که از یُمن برکت قدم‌هایش حتی دیوار کعبه تاب نیاورد و آغوشش را به روی بهترین خلق خدا باز کرد تا جهانیان تا ابد بزرگی و عظمت او را به یاد داشته باشند.
بنا به نوشته مورخان، ولادت حضرت علی (ع) در روز جمعه ۱۳ رجب در سال سی‏ام عام الفیل به طرز عجیب و بی‌سابقه‏‌ای در درون کعبه یعنی خانه خدا به وقوع پیوست.

پدر آن حضرت ابوطالب، فرزند عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود. بنابر این، حضرت علی (ع) از هر دو طرف هاشمی نسب است.

اما ولادت این بزرگمرد تاریخ  مانند ولادت سایر کودکان به سادگی و بطور عادی نبود، بلکه با تحولات عجیب و معنوی توام بوده است. مادر این طفل خدا پرست بوده و با دین حنیف ابراهیم زندگی می‌کرد و پیوسته به درگاه خدا مناجات کرده و تقاضا می‌کرد که وضع حمل را بر او آسان گرداند، زیرا تا به این کودک حامل بود، خود را مستغرق در نور الهی می‌دید و گویی از ملکوت اعلی به وی الهام شده بود که این طفل با سایر موالید فرق بسیار دارد.

سرتاسر دوران زندگی حضرت علی (ع) برای تمام آزادگان جهان درس است و عدالت ویژگی برجسته ایشان است و اولین یار و یاور رسول ختمی مرتبت بود؛ یکی از اموری که می‌شود از زندگی حضرت برای جامعه امروز مثال زد و الگوبرداری کرد، سیره و سیاست حضرت در حکومت داری است.

در بخش کوتاهی از سخنان استاد شهید مرتضی مطهری، پیرامون سیره حکومتی حضرت علی(ع) که در مجموعه آثار ایشان نیز با عنوان "مشکلات علی (ع) "درج شده آمده است:

انعطاف‌ناپذیری در اجرای عدالت

امام علی (ع) مشکلات دیگری داشت که از یک جهت مربوط به روش خودش بود و از جهت دیگر تغییری که مسلمین پیدا کرده بودند. علی (ع) مردی بود انعطاف ناپذیر، بعد از پیغمبر سال‌ها بود که جامعه اسلامی عادت کرده بود به امتیاز دادن به افراد متنفذ و علی (ع) در این زمینه یک صلابت عجیبی نشان می‌داد. می‌گفت: "من کسی نیستم که از عدالت یک سر مو منحرف شوم. "

حتی اصحابش می‌آمدند می‌گفتند: آقا، یک مقدار انعطاف داشته باشید. می‌گفت:«اتامرونی ان اطلب النصر بالجور... و الله ما اطور به ما سمر سمیر»؛ "از من تقاضا می‌کنید که پیروزی و موفقیت در سیاست را به قیمت ستمگری و پایمال کردن حق مردم ضعیف به دست آورم!؟...به خدا قسم تا شبی و روزی در دنیا هست، تا ستاره‌ای در آسمان در حرکت است، چنین چیزی عملی نیست. "

صراحت و صداقت در سیاست

مشکل سوم خلافت او مساله صراحت و صداقت او در سیاست بود که این را هم باز عده‌ای از دوستانش نمی‌پسندیدند، می‌گفتند: «سیاست این همه صداقت و صراحت بر نمی‌دارد، یک مقدار خدعه و دغل‌بازی هم باید در آن قاطی کرد. چاشنی سیاست دغل‌بازی است» (این‌هایی که عرض می‌کنم تمامش در نهج البلاغه است) و حتی بعضی می‌گفتند: "علی سیاست ندارد، معاویه را ببین چقدر سیاستمدار است! "

می‌فرمود: "و الله ما معاویة بادهی منی، و لکنه یغدر و یفجر، و لو لا کراهیة الغدر لکنت من ادهی الناس، و لکن کل غدرة فجرة و کل فجرة کفرة و لکل غادر لواء یعرف به یوم القیامة. "

"به خدا قسم اشتباه می‌کنید، معاویه از من زیرک‌تر نیست، او دغل‌باز است، فاسق است، من نمی‌خواهم دغل‌بازی کنم، من نمی‌خواهم از جاده حقیقت منحرف شوم، فسق و فجور مرتکب بشوم. اگر نبود که خدای تبارک و تعالی دغل‌بازی را دشمن می‌دارد، آن وقت می‌دیدید که زرنگ‌ترین مردم دنیا، علی است. دغل‌بازی، فسق است، فجور است، و این‌گونه فجورها کفر است و من می‌دانم که هر فریب‌کاری در قیامت محشور می‌شود در حالی که یک پرچمی دارد(ظاهرا مقصود این است که فریب خوردگان هم در زیر پرچم فریب دهنده هستند.)

نحوه برخورد با دیگران در کلام امام علی (ع)

امام علی (ع) در بخشی از نامه ۳۱۱ کتاب شریف نهج‌البلاغه تاکید فراوانی بر رعایت حد و حدود روابط اجتماعی دارد. امام در این باره خطاب به امام حسن (ع) می‌فرماید: ای فرزندم، خود را در آنچه میان تو و دیگران است، ترازویی پندار. پس برای دیگران دوست بدار آنچه برای خود دوست می‌داری و برای دیگران مخواه آنچه برای خود نمی‌خواهی و به کس ستم مکن همانگونه که نخواهی بر تو ستم کنند.

امام علی (ع) که به گفته رسول خدا (ص) پدر معنوی امت اسلامی است، به امام حسن (ع) در مورد نیکی کردن به دیگران می‌فرماید: به دیگران نیکی کن، همانگونه که خواهی به تو نیکی کنند. آنچه از دیگران زشت می‌داری از خود نیز زشت بدار. آنچه از مردم به تو می‌رسد و خشنودت می‌سازد، سزاوار است که از تو نیز به مردم همان رسد.

امام علی (ع) ادامه می‌دهد: آنچه نمی‌دانی مگوی، هر چند، آنچه می‌دانی اندک باشد و آنچه نمی‌پسندی که به تو گویند، تو نیز بر زبان میاور و بدان که خودپسندی، خلاف راه صواب است و آفت خرد آدمی. سخت بکوش، ولی گنجور دیگران مباش و چون راه خویش یافتی، به پیشگاه پروردگارت بیشتر خاشع باش.

امام علی(ع) در این نامه که گویی برای تمام انسان‌های آزاده جهان به نگارش در آمده به فرزند ارشد خود می‌فرماید: بدان که در برابر تو راهی است، بس دراز و با مشقت بسیار. پیمودن این راه را نیاز به طلب است، به وجهی نیکو. توشه برگیر بدان مقدار که تو را برساند، در عین سبک بودن پشتت از بار گران. پس بیش از توان خویش بار بر پشت منه که سنگینی آن تو را بیازارد. هرگاه مستمند بینوایی را یافتی که توشه‌ات را تا روز قیامت ببرد و در آن روز که روز نیازمندی توست، همه آن را به تو باز پس دهد، چنین کسی را غنیمت بشمار و بار خود بر او نه و فراوانش مدد رسان. اکنون که بر او دست یافته‌ای، بسا، روزی او را بطلبی و نیابی و نیز غنیمت بشمر کسی را که در زمان توانگریت از تو وام می‌طلبد تا در روز سختی به تو ادا کند.

همچنین امام در ادامه می‌فرماید: بدان که در برابر تو گردنه‌ای است بس دشوار. کسی که بارش سبکتر باشد، در گذر از آن نیکو حال‌تر از کسی باشد که باری‌گران بر دوش دارد و آنکه آهسته می‌رود، از آنکه شتاب می‌ورزد، بدحال‌تر بود. جای فرود آمدن از آن گردنه یا بهشت است یا دوزخ. پس، پیش از فرود آمدنت، برای خود پیشروی فرست و منزلی مهیا کن. زیرا پس از مرگ، خشنود ساختن خداوند را وسیلتی نیست و راه بازگشت به دنیا بسته است.

منابع:

 نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه ۱۲۶.

 نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه ۱۹۱.

کتاب سیره ۱۴ معصوم(ع)، تالیف: محمد محمدی اشتهاردی، ناشر: نشرمطهر، چاپ: چهارم بهار ۱۳۸۱

www.mortezamotahari.com، مجموعه آثار شهید مطهری، جلد ۱۶

  • درویش

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی