احمدی‌نژاد ذوب‌آهن را زیان‌ده کرد

شستا هنوز بیمار است. شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی که ٩ هلدینگ را زیرمجموعه دارد و مهم‌ترین این هلدینگ‌ها در حوزه‌های نفت و گاز، پتروشیمی، دارویی، سیمان، صنایع عمومی و صدر تأمین فعالیت‌ دارند، وضعیت سودآوری خوبی ندارند و با کاهش سودآوری روبه‌رو شده‌اند.

به گزارش شرق، عمده کارخانه‌های شستا در سه هلدینگ تاپیکو (نفت و گاز و پتروشیمی تأمین)، تیپیکو (سرمایه‌گذاری دارویی تأمین) و سیمان قرار دارند و وضعیت سودآوری‌شان در شرایط خاصی قرار گرفته است. آن‌گونه که سید‌رضا نوروززاده، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی به ایرنا گفته، شرکت‌های زیرمجموعه شستا از سال ١٣٩١ تا ١٣٩٣ سودآور بودند و از سال ١٣٩٣ تا ١٣٩٥ با کاهش سود همراه شد‌ه‌اند؛ به‌طوری‌که ٥٦ درصد افت سود داشتند.

این افت سود به‌ویژه در سال‌های ١٣٩٣ تا ١٣٩٤ به دلیل خارج‌شدن شرکت‌های بزرگ از سبد پرتفوی شستا مانند «امیرکبیر و جم» بوده است. در‌این‌میان، شوک دیگری هم به شستا وارد شد: «تغییر پایه پولی و نیاز به نقدینگی از سوی شرکت‌ها و افزایش سه‌برابری قیمت ارز».

همین عوامل باعث شد در‌حالی‌که مجموع میزان سود این شرکت‌ها تا پایان سال ١٣٩٣ از هزارو ٥٠٠ میلیارد تومان به پنج هزار میلیارد تومان رسیده بود، در سال ١٣٩٤ با کاهش ٥٦‌درصدی سود،‌ به دوهزارو ٢٠٠ میلیارد تومان برسد.

نوروززاده همچنین گفته که منابع و مصارف ورودی و خروجی به شستا از سال ١٣٩٠ تا ٢٥ خرداد امسال ١٨ هزار میلیارد تومان بوده و طبق روال سود شرکت‌ها و هلدینگ‌ها به سازمان تأمین اجتماعی تحویل داده می‌شود. البته کاهش سوددهی شستا ادامه‌دار نبوده و به گفته مدیرعامل آن، در سال ١٣٩٥ با تشکیل کارگروه‌هایی در شرکت‌های مجموعه شستا مسیر جریان سقوط شرکت‌ها در مدت یک سال تغییر پیدا کرده که این امر به رشد ١٢ درصدی (خرداد ٩٥ تا خرداد ٩٦) منجر شده است.

 

مدیرعامل شستا این رشد را حاصل پایدارشدن سیستم مدیریت در این مجموعه عنوان کرد و گفت: «رفع تحریم‌ها و مدیریت درست، در افزایش بازدهی شرکت‌ها نقش مؤثری داشته است. اکنون میزان دارایی شرکت‌های شستا ٣٠ تا ٤٠ هزار میلیارد تومان است که از سال ١٣٩٠ تاکنون سالانه سه هزار میلیارد تومان سود آن به سازمان تأمین اجتماعی تحویل داده شده است». به گفته او، هزینه سالانه سازمان تأمین اجتماعی ٧٢ هزار میلیارد تومان است که شستا اکنون سالی سه هزار میلیارد تومان سود شرکت‌های خود را به این سازمان پرداخت می‌کند.

 

 

چرا شستا کم‌بازده شد؟ 

نوروززاده بازدهی شرکت‌های زیرمجموعه شستا را که ١٨ هزار میلیارد تومان است، عدد مقبولی نمی‌داند و معتقد است این موضوع ارتباط مستقیمی با سبد دارایی‌ها دارد: «عمده دارایی که به سازمان تأمین اجتماعی فروخته شد، رد دیون بوده است. کارخانه‌هایی به اجبار به سازمان تأمین اجتماعی دادند که سبب شده مجموعه شستا کم‌بازده شود.

 

به طور نمونه،‌ کارخانه‌ای را به قیمت چهار‌هزا‌رو ٥٠٠ میلیارد تومان به شستا فروختند؛ در‌حالی‌که در سال نخست فقط هزار‌و ٧٠٠ میلیارد تومان زیان داشته است. با‌این‌حال با اقدامات صورت‌گرفته، اکنون بازدهی این کارخانه مثبت شده و به ٣٠٠ میلیارد تومان سوددهی رسیده است.

 

در مجموع بازدهی شستا به دلیل همین واگذاری‌ها نامطلوب است و مجلس شورای اسلامی با مصوبه‌ای جلوی این واگذاری‌ها را گرفت». به گفته او، افرادی که در بازار سرمایه‌اند بر این باورند که اگر به جای بنگاهداری همه چیز را بفروشیم و در بانک سپرده‌گذاری کنیم، سود بیشتر و راحت‌تری را به‌ دست می‌آوریم. مدیرعامل شستا حتی به موضوع ورشکستگی این مجموعه هم پاسخ داده و درباره اخذ تسهیلات بانکی ١٠ هزار میلیارد‌تومانی شرکت‌های زیرمجموعه شستا از بانک‌ها که شائبه ورشکستگی را مطرح کرده، گفته: «دریافت این‌گونه تسهیلات یک برنامه عادی و طبیعی است.

 

میزان آن بالا نیست؛ زیرا این شرکت‌ها نیاز به توسعه دارند و این تسهیلات را با این هدف از بانک‌ها می‌گیرند. با توجه به هدف‌گذاری‌های انجام‌شده،‌ این تسهیلات در پروژه‌های توسعه‌ای اخذ و به‌موقع براساس تعهدات منعقدشده با بانک‌ها، اقساط پرداخت می‌شود و حتی تأخیری در این زمینه ندارند.

 

به طور نمونه برای توسعه پالایشگاه ستاره خلیج فارس تاکنون چهار میلیارد یورو سرمایه‌گذاری شده است». به گفته نوروززاده، اگر اخذ وام برای جبران هزینه‌های جاری سازمان تأمین اجتماعی باشد، جای نگرانی و به منزله نابودی است. این در حالی است که در یک سال گذشته سود پرداختی به تأمین اجتماعی پس از پرداخت اقساط وام‌های سر‌رسید‌شده بود.

 
برنامه‌های شستا برای ادامه حضور در بورس 

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) همچنین درباره برنامه‌های این شرکت برای عرضه زیرمجموعه‌ها در بورس گفت: «اکنون شرکت‌های عضو بورس شستا شامل هلدینگ‌های تاپیکو (نفت و گاز و پتروشیمی تأمین) و تیپیکو (سرمایه‌گذاری دارویی تأمین) است. از مجموعه شرکت‌های سیمانی «سیمان تأمین» در بورس نیست و درصدد عرضه در این بازار سرمایه هستیم».

 

به گفته او، در‌حال‌حاضر هلدینگ‌های حمل‌ونقل، صنایع عمومی و سیمان تأمین در حال آماده‌شدن هستند تا در زمره شرکت‌های بورس درآیند: «از بورس درخواست کردیم وضعیت سه هلدینگ شستا را برای عرضه در بورس بررسی کند. بورس در حال بررسی این سه هلدینگ است تا کمتر از پنج درصد از سهام آنها را در این بازار سرمایه عرضه کنیم تا کشف قیمت شود؛ بعد از آن تا ٣٠ درصد سهام آن را در بورس واگذار می‌کنیم؛ به‌طوری‌که ٦٤ درصد مجمع عمومی در اختیار شستا بماند».

 

او همچنین درباره برخی اظهارنظرها درباره قیمت‌شکنی شستا در بازار سیمان هم گفت: «وضعیت بازار سیمان در کشور مناسب نیست؛ امروز توان تولید ٧٠ میلیون تُن سیمان را در کشور داریم؛ اما در شرایط رکود، بازار کنونی توان خرید این میزان تولید را ندارد و همین مسئله برای کارخانه‌ها به معضلی تبدیل شده است؛ برای اینکه هزینه جاری خود را تأمین کنند. برخی واحدها تا مدتی برای جبران هزینه‌های خود، سیمان را زیر قیمت بازار رقابتی می‌فروختند و این سبب شده بود تا دلال‌ها با خرید و انبارکردن، سودهای زیادی ببرند.

 

برای جلوگیری از ادامه این روند، شستا در هماهنگی با بنیاد مستضعفان و بخش خصوصی؛ یعنی انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان، به تفاهمی برای تعیین میزان تولید دست یافت؛ هرچند این میزان تولید کمتر از ظرفیت تولید است؛ اما برای جلوگیری از کاهش قیمت بازار، توافق شد هیچ‌کدام از تولیدکنندگان زیر قیمت توافق‌شده نفروشند و وارد حوزه فروش یکدیگر نیز نشوند. درواقع مشتریان یکدیگر را با قیمت‌شکنی به سمت خود جلب نکنند. با این هماهنگی‌ها، ظرفیت تولید را پایین آوردیم و توانستیم وضعیت تولید و بازار را بهبود ببخشیم. اکنون شستا ٤٠ درصد سیمان کشور را تولید می‌کند که با مدیریت درست به گونه‌ای عمل کردیم که اگر سود درخور‌‌توجهی نداشته باشیم، تولید همراه زیان نیز نداشته باشیم».

 

سرانجام ذوب‌آهن چه می‌شود؟ 

شرکت ذوب‌آهن اصفهان یکی از اصلی‌ترین شرکت‌های زیرمجموعه شستا به شمار می‌رود. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی درباره چگونگی بهبود وضعیت این شرکت هم گفت: «تراز مالی ذوب‌آهن نشان می‌دهد زیان دو سال گذشته به تدریج کمتر شده؛ به‌طوری‌که امسال به سوددهی می‌رسد. این عملکرد به دلیل مدیریت درست در این مجموعه است. ذوب‌آهن از کارخانه‌های زیان‌ده بود؛ زیرا در دولت گذشته ١٠ هزار نفر نیروی کار جدید را به ٦ هزار نیروی قبلی اضافه کردند. در واقع به همه این ١٦ هزار نفر ظلم شد؛ زیرا نمی‌توانیم و نمی‌خواهیم آنها را اخراج کنیم؛ بنابراین مجبور شدیم این مجموعه را مدیریت و با سرمایه‌گذاری به سمت بهبود وضعیت سوق دهیم».

 

او تلاش برای کاهش هزینه‌ها را نیز از‌جمله راهکارهای کاهش زیان ذوب‌آهن عنوان کرد و گفت: «از‌جمله اقدامات انجام‌شده برای کاهش هزینه‌ها این بود که امسال از یکی از هلدینگ‌های شستا که در بخش انرژی در نیروگاه در شهرهای مشهد، بندرعباس و تبریز فعال است،‌ برق گرفتیم. این واحدهای نیروگاهی برق تولیدی خود را در اختیار دولت قرار می‌دهند تا دولت به مصرف‌کننده بفروشد و پول نیروگاه را بدهد؛ در‌صورتی‌که نیروگاه مصرف‌کننده داشته باشد، می‌تواند از خط انتقال وزارت نیرو استفاده و فقط حق ترانزیت پرداخت کند و برق خود را به مصرف‌کننده بفروشد. این روش تأمین برق در ذوب‌آهن سبب شد هزینه کارخانه‌ها کاهش ‌یابد. از دیگر اقدامات انجام‌شده در ذوب‌آهن استفاده ترکیبی از گندله و سنگ‌آهن در کوره بلند به جای سنگ‌آهن و کک است. این اقدامات هرچند زمان‌بر است؛ اما سبب کاهش هزینه و حرکت به سمت سوددهی می‌شود».

 

قانون به‌کارگیری بازنشستگان شامل شستا نمی‌شود 
گاهی اخباری درباره حضور بازنشستگان و همچنین افراد در هیئت‌مدیره چند شرکت زیرمجموعه شستا منتشر می‌شود که نگرانی‌هایی را به دنبال دارد. مدیرعامل این شرکت در پاسخ به این نگرانی‌ها هم گفته است: «هیچ فردی حق ندارد در هیئت‌مدیره یا بخش‌های بیش از یک شرکت فعال باشد؛ اگر در جای دیگر نیز فعالیت کند، محکوم به پس‌دادن همه حقوق و دریافتی‌هایی است که تاکنون گرفته است».