تفریغ بودجه 94 و ارز نفت

گزارش تفریغ بودجه طبق اصل 55 قانون اساسی باید به اطلاع عموم برسد چرا؟برای اینکه مردم باید از عملکرد بودجه به ماهو بیت المال و مالیه عمومی کشور مطلع شوند و نتیجه‌ این اطلاع تجزیه و تحلیل نقد چنین عملکردی است. مستند به گزارش خلاصه شده از تفریغ مهم ترین احکام تبصره های ماده واحده قانون بودجه منتشره در سایت ها تراز فیزیکی نفت خام در سال 94 به شرح جدول زیر است:


 
جدول شماره 12 خلاصه تفریغ بند نفت می‌گوید در سال 94 مبلغ بیش از 22 میلیارد دلار ارز نفت خام صادراتی و ارز میعانات گازی صادراتی تحصیل شده است که اگر مازاد وجوه حاصل از صادرات گاز طبیعی بخوانید خالص وجوه حاصل از ما به التفاوت صادرات گاز به ترکیه و واردات گاز از ترکمنستان به مبلغ 419 میلیون دلار را هم که طبق تعریف قانونی نفت خام تولیدی باید به آن بیفزاییم ولی نیفزودیم، به حساب آوریم ، ارز حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی و این قلم آخر جمعا می شود 000/000/464/22 دلار پرسش از تدوین گران گزارش تفریغ این است: 1- آیا این ارز حاصل از صادرات نفتی توسط متولی درآمدهای ارزی کشور (بانک مرکزی) ایران در سال 94 وصول شده است؟

2-آیا بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال 94 بیش از 22 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی همین سال را در اختیار داشته است و اختیار جابجایی آن و نقل و انتقال آن به  داخل و تبدیل و تسعیر آن به ریال و سپس تزریق آن به درآمد عمومی کشور از طریق خزانه داری کل کشور به ماهو وزارت امور اقتصادی و دارایی را داشته است؟

3- جدول شماره 12 خلاصه گزارش تفریغ بند نفت ریال پیش بینی شده، از ارز حاصل از صدور نفت خام و میعانات گازی را در بودجه سال 94  پس از اصلاح بودجه شرکت ملی نفت به ترتیب 60/887 میلیارد تومان و 907/14 میلیارد تومان جمعا 794/75 میلیارد تومان می شود مبلغ تحقق یافته آن‌را مبلغ 596/64 میلیارد تومان نشان می دهد. معنا و مفهوم این گزارش آن است که بانک مرکزی معادل ارزی آن یعنی آن بیش از 22 میلیارد دلار ارز حاصل از صدور نفت خام و میعانات گازی را وصول و به داخل کشور منتقل نموده آن هم در شرایط تحریم و بلوکه بودن ذخائر ارزی و به نرخ هر دلار مثلا‌2857 ریال کمتر یا بیشتر تسعیر نموده و بیش از 64 هزار میلیارد تومان را به خزانه داری کل کشور واریز کرده است آن‌هم قبل از اجرایی شدن برجام و قبل از رفع تحریم‌های بانکی، پولی، نفتی و غیره . آیا به واقع این طور است که تفریغ بودجه نشان می دهد؟

4-تفریغ بودجه سال 94 کل کشور در زمانی  تنظیم می شود که یکسال ازاجرای برجام سپری شده و رئیس کل بانک مرکزی دستاورد برجام را در زمینه رفع تحریم های بانکی تقریباً هیچ اعلام کرده بود. یازده ماه از سال 94 گذشته و می گوید پول نفت همچنان بلوکه است.(1) پول ارز نفت بلوکه است یعنی چه؟ یعنی بانک مرکزی به آن دسترسی ندارد. اختیار نقل و انتقال آن را ندارد. خب اگر به این 22 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات نفت خامی که هر روز پز افزایش صادرات آن را می دهیم دسترسی نداریم و وصولش نمی کنیم. چگونه آن را به ریال آن هم در حجم 64 هزار میلیارد تومان تبدیل کرده و به خزانه داری واریز نموده ایم؟

5- مگر می شود پذیرفت رئیس کل بانک مرکزی به بلوکه بودن میلیاردها دلار ارز حاصل از صادرات نفتی در سال 95 اذعان کند و در توجیه آن بگوید بهتر است ارز حاصل از پول نفت در خارج نگهداری شود ولی گزارش تفریغ بودجه94 از وصول و ایصال 22میلیارد دلار ارز نفت و درآمد عمومی حاصل از آن حکایت کند؟ وقتی یکسال پس از اجرای برجام یعنی در سال 95 در آستانه سال 96 رئیس کل بانک مرکزی از بلوکه بودن ارز نفت سخن می گوید. چگونه می توان اعتبار گزارش تفریغ بودجه سال 94 را مبنی بر وصول و ایصال بودن ارز نفت عیار سنجی کرد؟

6-ارز نفت و عدم وصول 22 میلیارد دلار ناشی از صادرات آن را به روایت رئیس کل بانک مرکزی و مرجح دانستن بلوکه شدن آن در خارج با توجیه اینکه بهتر است پول نفت درخارج نگهداری شود به مثابه آن است که مشتری، نفت ما را ببرد و پول ما را ندهد و در جیب خود یا غیر بگذارد و ما در نهایت انفعال بگوییم بهتر است پول ما در جیب شما نگهداری شود.حالا این موضوع  را رها می کنیم و می رویم به سراغ تناقض گفتاری رئیس بانک مرکزی با سخن رئیس سازمان برنامه و بودجه از باب وصول پول نفت و چگونگی تحصیل آن.

7- آقای نوبخت می گوید در سال جاری یعنی سال 95 مبلغ 68 هزار و پانصدمیلیارد تومان از درآمد نفت تا پایان سال در اختیارمان قرار می گیرد(2) اما رئیس سازمان برنامه و بودجه نمی گوید چطور و چگونه؟ وقتی قبل از اجرای برجام (سال 94) و بعد از اجرای برجام و سپری شدن یک سال از اجرای آن در سال 95 رئیس کل بانک مرکزی به بلوکه بودن ارز نفت بخوانید عدم وصول پول نفت یکسال پس از رفع تحریم‌ها روی کاغذ و برقراری تحریم‌ها در صحنه عمل به بلوکه بودن پول نفت  اقرار دارد چگونه می شود از ارز نفتی که وصول نمی شود ریال تولید کرد و خلق پول نمود آن هم در حجم 68 هزار و پانصدمیلیارد تومان؟

8- ختم کلام آنکه وقتی پول نفت، بخوانید ارز حاصل از صدور نفت، وصول نمی شود گزارش تفریغ بودجه باید بگوید ریال آن چگونه وصولی تلقی می شود و مطابق کدام قانون تسعیر و به خزانه واریز می شود؟ گزارش تفریغ پاسخی نمی دهد. پاسخی که ریشه افزایش هزارهزار میلیارد تومان نقدینگی در آن نهفته است در سایه مسکوت ماندن چنین پاسخی و تداوم چنین روالی  هرگونه افزایش صادرات نفت نه تنها برای مالیه عمومی کشور افتخاری نیست بلکه از عقل و منطق مالی محاسباتی حقوقی و اقتصادی به دور است و به اتلاف بیت المال و تصرفات غیر قانونی بیگانگان در ذخائر ارزی کشور که در اختیار بانک مرکزی نیست، نزدیک تر به نظر می رسد.