در برابر آمریکا چه باید کنیم؟

یک تحلیلگر مسائل هسته‌ای گفت: «اقدامات اروپا صرفا در کوتاه مدت می‌تواند منافع ایران را تامین کند. یعنی اولا که حضور شرکت‌های کوچک در ایران به معنی آن نیست که منافع ما تامین نمی‌شود. اتفاقا تا حدود زیادی خواست ایران برآورده خواهد شد، اما این صرفا می‌تواند تا زمان اجرای تحریم‌ها دوم کارساز باشد. اگر ما بتوانیم تا آبان‌ماه که دور دوم تحریم‌ها آغاز می‌شود مقاومت کنیم، امکان این وجود دارد آمریکا از موضع خود عقب نشینی کند. زیرا چین و اروپا به دلیل اینکه آمریکا متوجه شود نمی‌تواند هر زمان که بخواهد از توافقات بین‌المللی خارج شود و تحریم‌هایی علیه یک کشور وضع کند، اعلام کرده اند که به برجام پایبند خواهند بود و بخاطر تحریم‌ها روابط اقتصادی با ایران را قطع نخواهند کرد.»   حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی گفتگو با فرارو در خصوص اجرای قانون مسدود سازی تحریم‌ها توسط اتحادیه اروپا که از دیروز آغاز شد، عنوان کرد: «یکی از مشکلاتی که در ایران وجود دارد این است که نگاه به اروپا و اقدامات ان‌ها یا افراطی است یا دچار تفریط است. گروهی افراطی به این ماجرا نگاه می‌کنند، بر این باورند که اروپا ناجی ایران است و معتقدند که باید صرفا با اروپا وارد مذاکره و معامله شویم. در مقابل گروهی که تفریط کار هستند، معتقدند که ایران باید به اروپا و چین و روسیه بی‌توجه باشد و کار خود را انجام دهد و خیال می‌کنند اگر ایران در‌های خود را به روی کشور‌های اروپایی ببندند، می‌توانیم زندگی مطلوبی داشته باشیم.» وی ادامه داد: «اما واقعیت این است که هر دو طرف اشتباه می‌کنند. دسته اول اشتباه می‌کنند، زیرا راه نجات ایران صرفا در دستان مردم خودمان است و نباید به کشور‌های دیگر به عنوان نجات دهنده نگاه کرد. گروه دوم اشتباهشان این است که خیال می‌کند در دنیای امروز می‌توان بدون توجه و ارتباط با جهان، موفق شد؛ لذا به نظر می‌رسد ما یا از آن طرف بام افتادیم یا از این طرف بام؛ بنابراین ابتدا ما باید از این دو نگاه فاصله بگیریم و سپس به بررسی اقدامات و برنامه‌های اتحادیه اروپا و چین و هند و روسیه بپردازیم.» او افزود: «نگاه واقعبینانه این است ایران هم باید از داخل خود را تقویت کند و از مردم بخواهیم همراهی کنند و اتکایمان به ملت ایران باشد، اما به شرط اینکه با مردم صادق باشیم و آن‌ها را در جریان امور قرار دهیم. گام بعدی افزایش ارتباط با جهان یعنی اروپا، چین، هند و روسیه در اولویت قرار بگیرند و سعی کنیم با دیگر کشور‌ها هم رابطه مناسبی داشته باشیم. ما باید با هر کشوری که امکان تامین منافع ما را دارد، ارتباط مفید و موثری داشته باشیم. یعنی باید اولویت ما منافع ملی باشد. از این طریق ما بدون شک می‌توانیم از وضعیت فعلی عبور کنیم.» این تحلیلگر مسائل هسته‌ای تصریح کرد: «اما درباره اینکه دقیقا چه اتفاقی میان ایران و کشور‌های بزرگ در حال وقوع است باید بگویم اگر طرف مقابل همانطور که اظهار نظر می‌کند، عمل کند، قطعا ما شرایط بهتری پیدا خواهیم کرد. یعنی به عنوان مثال اگر چین همانطور که وزیر امور خارجه‌شان اخیرا در سنگاپور اعلام کرد که به تحریم‌ها توجهی نخواهند کرد و روابط اقتصادی با ایران را ادامه خواهند داد، عمل کنند، شرایط ما در دوران تحریم‌های ایالات متحده بسیار بهتر خواهد بود. البته باید در نظر داشت که آن‌ها به خاطر ایران نیست که در برابر آمریکا ایستاده اند و همانطور که مقامات چینی و اتحادیه اروپا عنوان کرده اند، این کار انجام می‌دهند، زیرا پای توافقات بین‌المللی مطرح است و این رویه آمریکا همه آن‌ها را بی‌اعتبار خواهد کرد.» وی تاکید کرد: «بنابراین اگر ایران هوشمندانه مذاکرات خود با اتحادیه اروپا را ادامه دهد و از طرف هم مواضع معقولی در خصوص برجام اتخاذ کند، به نوعی عمل کند که هماهنگی میان چین، روسیه، هند و اروپا را افزایش دهد، می‌توان به آینده امیدوارتر بود. اما در این میان همانطور که عرض کردم ملت ایران هم نقش بسزایی در این معادله خواهد داشت. باید به نوعی اتحاد و انسجام داخلی افزایش پیدا کند و لازمه این مسئله کاهش نارضایتی‌ها در کشور است. باید برای مردم شرایطی ایجاد شود که مداوم در نگرانی و نارضاتی قرار نداشته باشند.» وی با اشاره به رویکرد صدا و سیما در خصوص مذاکرات ایران و اروپایی‌ها و اقدامات آنها، عنوان کرد: «متاسفانه سیاست صدا و سیما به سمت و سویی می‌رود که سعی دارند این مذاکرات را تحقیر کنند و به همین دلیل است که گاهی می‌بینیم که اخبار اعلام می‌کند که صرفا شرکت‌های دون‌پایه حاضر خواهند بود با ایران همکاری داشته باشند. اما واقعیت این است که شاید شرکت‌ها بزرگی مثل توتال حاضر نباشند در ایران بمانند یا وارد ایران شوند، اما به آن معنی نیست که شرکت‌های کوچک برای ایران مفید نخواهند بود.» بهشتی پور ادامه داد: «به هرحال شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ با توجه به اینکه حجم مبادلاتشان با ایالات متحده بسیار بالا است حاضر نخواهند بود بخاطر ایران در برابر آمریکا قرار بگیرند. از این جهت قانون مسدود سازی اروپا هم نمی‌تواند آن‌ها در شرایطی قرار دهند، که با ایران وارد تجارت شوند. اما این قانون مسدود سازی می‌تواند شرکت‌های متوسط یا کوچک بسیاری را روانه بازار ایران کند. در این میان شرکت‌هایی که طرف حساب امریکا نیستند و مبادله‌ای با ان‌ها ندارند و شرکت‌هایی که با دلار مبادله نمی‌کنند، وارد ایران می‌شوند.» او تصریح کرد: «اما این اقدام مستلزم تاسیس یک بانک است یا اینکه اتحادیه اروپا مسئولیت تبادل ارز را به یکی از بانک‌های خود واگذار کند تا انتقال ارز به ایران انجام شود. این ماجرا توسط بانک‌های بزرگ امکان پذیر نیست. زیرا آن‌ها حاضر نخواهند بود در برابر ایالات متحده قرار بگیرند، اما تاسیس یک بانک یا واگذاری مسئولیت به یکی از بانک‌های کوچک می‌تواند این مشکل را حل کند که البته اروپایی‌ها هم برای این مسئله برنامه دارند. البته اینجا اصلا مسئله دور زدن تحریم‌ها مطرح نیست بلکه انچه اروپا به دنبالش است، اقداماتی در موازات تحریم‌های ایالات متحده است. می‌توان در بحث بیمه، بانک و کشتیرانی که خیلی برای ایران اهمیت دارد، اقدامات مفیدی انجام دهند.» وی افزود: «البته این ماجرا و اقدامات اروپا صرفا در کوتاه مدت می‌تواند منافع ایران را تامین کند. یعنی اولا که حضور شرکت‌های کوچک در ایران به معنی آن نیست که منافع ما تامین نمی‌شود. اتفاقا تا حدود زیادی خواست ایران برآورده خواهد شد، اما این صرفا می‌تواند تا زمان اجرای تحریم‌ها دوم کارساز باشد. اگر ما بتوانیم تا آبان‌ماه که دور دوم تحریم‌ها آغاز می‌شود مقاومت کنیم، امکان این وجود دارد آمریکا از موضع خود عقب نشینی کند. زیرا چین و اروپا به دلیل اینکه آمریکا متوجه شود نمی‌تواند هر زمان که بخواهد از توافقات بین‌المللی خارج شود و تحریم‌هایی علیه یک کشور وضع کند، اعلام کرده اند که به برجام پایبند خواهند بود و بخاطر تحریم‌ها روابط اقتصادی با ایران را قطع نخواهند کرد.» بهشتی پور در پایان گفت: «بنابراین اگر در اینجا اروپا، چین، هند و روسیه و ایران بتوانند شرایطی ایجاد کنند که این سه ماه، تحریم‌های ایالات متحده بی‌اثر شود، می‌توانند ترامپ را مجبور به عقب نشینی کنند. زیرا ترامپ نشان داده است که اهل تهاجم اولیه است و بعد آرام آرام زمانی که به خواست خود نمی‌رسد، رویکرد متفاوتی در دستور کار قرار می‌دهد و ممکن است که راهکارشان مبنی بر تحریم‌های جدید را کنار بگذارد و پای میز مذاکره بنشیند؛ بنابراین این سه ماه نه تنها برای ایران بلکه برای اروپا و چین هم خیلی اهمیت دارد که ثابت کنند می‌توانند در برابر زورگویی آمریکا ایستادگی کنند.»