علائم آخرالزمان و راهکار امام علی(ع) در عبور از فتنه‌های آن
امام علی(ع) در یک روایت به برخی فتنه‌های آخرالزمانی و راهکارهای عبور از آنها اشاره می‌فرماید.بخش عمده‌ای از خطبه‌های نهج البلاغه که در آنها اشاره به امام زمان(عج) دارد، مربوط به علائم و نشانه‌های آخرالزمان است. از جمله حضرت در خطبه 187 می فرمایند:
* هان ای مردم در آینده پشت کردن روزگار خوش و قطع شدن پیوندها و روی کار آمدن خردسالان را انتظار کشید؛ اَلَا بِاَبِی وَ اُمِّی هُمْ مِنْ عِدَّهٍ اَسْمَاوُهُمْ فِی السَّمَاءِ مَعْرُوفَه
* این روزگاری است که ضربات شمشیر بر مومن آسان‌تر از یافتن مال حلال است؛ ذَاکَ حَیْثُ تَکُونُ ضَرْبَهُ السَّیْفِ عَلَی الْمُوْمِنِ اَهْوَنَ مِنَ الدِّرْهَمِ مِنْ حِلِّه
*روزگاری که پاداش گیرنده از دهنده بیشتر است و آن روزگاری که بی نوشیدن شراب مست می‌شوید؛ ذَاکَ حَیْثُ یَکُونُ الْمُعْطَی اَعْظَمَ اَجْراً مِنَ الْمُعْطِی؛ ذَاکَ حَیْثُ تَسْکَرُونَ مِنْ غَیْرِ شَرَاب
* با فراوانی نعمت‌ها بدون اجبار سوگند میخورید و نه از روی ناچاری دروغ می‌گویید؛ بَلْ مِنَ النِّعْمَهِ وَ النَّعِیمِ وَ تَحْلِفُونَ مِنْ غَیْرِ اضْطِرَارٍ وَ تَکْذِبُونَ مِنْ غَیْرِ اِحْرَاج
* آن روزگاری است که بلاها شما را می‌گزد چونان گزیدن و زخم کردن دوش شتران از پالان! ذَاکَ اِذَا عَضَّکُمُ الْبَلَاءُ کَمَا یَعَضُّ الْقَتَبُ غَارِبَ الْبَعِیر
آه! آن رنج و اندوه چقدر طولانی و امید گشایش چقدر دور است! مَا اَطْوَلَ هَذَا الْعَنَاءَ وَ اَبْعَدَ هَذَا الرَّجَاء
ای مردم، مهار این شتران فتنه را که پشت آنها حمل کننده و زر و بال است از دست بیندازید، و از گرداگرد امام خود پراکنده نشوید که عاقبت خود را سرزنش خواهید کرد، و بیباکانه در آتش فتنهای که پیشاپیش آن قرار گرفتهاید نروید، از راه آن به یک سو شوید، و جاده را برای آن باز بگذارید، که به جان خودم قسم مومن در شعله آتش آن فتنه هلاک می‌شود، و غیر مسلمان سالم میماند!
اَیُّهَا النَّاسُ اَلْقُوا هَذِهِ الْاَزِمَّهَ الَّتِی تَحْمِلُ ظُهُورُهَا الْاَثْقَالَ مِنْ اَیْدِیکُمْ وَ لَا تَصَدَّعُوا عَلَی سُلْطَانِکُمْ فَتَذُمُّوا غِبَّ فِعَالِکُمْ وَ لَا تَقْتَحِمُوا مَا اسْتَقْبَلْتُمْ مِنْ فَوْرِ نَارِ الْفِتْنَهِ وَ اَمِیطُوا عَنْ سَنَنِهَا وَ خَلُّوا قَصْدَ السَّبِیلِ لَهَا فَقَدْ لَعَمْرِی یَهْلِکُ فِی لَهَبِهَا الْمُوْمِنُ وَ یَسْلَمُ فِیهَا غَیْرُ الْمُسْلِم
مثل من در میان شما مثل چراغ فروزان در تاریکی است، تا آن که در آن تاریکی در آید از آن چراغ روشنی جوید. ای مردم سخنم را بشنوید و حفظ کنید، و گوش دلتان را آماده کنید تا بفهمید؛ اِنَّمَا مَثَلِی بَیْنَکُمْ کَمَثَلِ السِّرَاجِ فِی الظُّلْمَهِ یَسْتَضِیءُ بِهِ مَنْ وَلَجَهَا فَاسْمَعُوا اَیُّهَا النَّاسُ وَ عُوا وَ اَحْضِرُوا آذَانَ قُلُوبِکُمْ تَفْهَمُوا.
امیرالمومنین(ع) در انتهای سخنان خویش تقوا و عدم دوری از امام عصر و اتصال به منبع نورانی اهل‌بیت وحی(ع) را راهکار عبور از فتنه‌های سخت معرفی فرمودند.
اما حضرت در خطبه 150 نهج‌البلاغه بعد از بیان روش امام زمان(عج) که روش صالحان است، در مورد قومی صحبت می‌کند که به دلیل صفات خاص از فتنه‌ها به سلامت عبور می‌کنند ایشان می‌فرمایند:
ثُمَّ لَیُشْحَذَنَّ فِیهَا قَوْمٌ شَحْذَ الْقَیْنِ النَّصْلَ
پس گروهی در آن زمان (فتنه‌ها) صیقلی می‌شوند همان طور که آهنگر، شمشیر را صیقلی می‌کند
تُجْلَی بِالتَّنْزِیلِ اَبْصَارُهُمْ وَ یُرْمَی بِالتَّفْسِیرِ فِی مَسَامِعِهِمْ وَ یُغْبَقُونَ کَاْسَ الْحِکْمَهِ بَعْدَ الصَّبُوحِ
دیده‌های آنها به نور قرآن جلاء داده می‌شود و تفسیر در گوشهایشان جا گرفته شود و در شب جام حکمت را به آنها بنوشانند بعد از اینکه در بامداد هم آشامیده باشند.
نکته قابل توجه اینکه امام(ع) در مورد یک قوم (فِیهَا قَوْمٌ) صحبت می‌کنند. موضوع فردی نیست بلکه مشخصات یک عده افراد در قالب یک قوم بیان شده است. در این روایت سه موضوع مهم برای این قوم مطرح است:
1- بصر آنها با قرآن جلا داده می‌شود
2- تفسیر در گوشهایشان قرار داده می‌شود
3- مدام به آنها جام حکمت می‌نوشانند.
