کانال ویژه تجارت اروپا با ایران؛ از spv تا instex

دولت‌های اروپایی دیروز بالاخره پس از ماه‌ها، رسما ثبت کانال ویژه تجارت با ایران را با نام "اینس تکس" راه‌اندازی کردند، اما این سازوکار چگونه کار می‌کند؟سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس دیروز پنج‌شنبه رسما اعلام کردند که کانال ویژه تجارت اروپا و ایران ثبت شده است. وزرای این سه کشور با انتشار بیانیه‌ مشترکی از آغاز به کار رسمی سازوکار ویژه تبادل مالی اروپا با ایران موسوم به SPV، خبر دادند. این سازوکار ویژه  INSTEX (کانال تبادل مالی اروپا با ایران) نام دارد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «فرانسه، آلمان و انگلیس در راستای تعهد قوی و تلاش‌های مداوم خود برای حفظ برجام که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آن را تایید می‌کند، ایجاد کانال INSTEX SAS (ابزار پشتیبان تبادلات تجاری) را اعلام می‌کنند. هدف این سازوکار ویژه تسهیل تجارت قانونی میان عاملان اقتصادی اروپا و ایران است».

گره کار ایران و اروپا کجاست؟

روابط بین‌الملل اصلا آنطور که مقامات ایرانی تصور می‌کنند نیست. یعنی ما ظرف شش ماه گذشته سیگنال‌های متعددی از اروپا دریافت کردیم مبنی بر ابراز ناراحتی و نگرانی از مسائلی که راست و دروغش اصلا در اینجا مورد نظر نیست اما به هرحال آنها این نگرانی را بارها و بارها اعلام کرده اند. یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «به نظر من به جای این که مداوم سعی کنیم دیگران را مقصر جلوه دهیم به این نکته هم توجه داشته باشیم که چه کارهایی انجام دادیم و چه کارهایی انجام ندادیم. ما باید منصفانه بررسی کنیم که اروپایی‌ها چه خواسته‌هایی دارند و حرف حسابشان چیست. به هرحال به عنوان مثال راه اندازی SPV فواید بسیاری برای ایران دارد و قاعدتا نباید انتظار داشته باشیم که بدون هیچ هزینه‌ای انجام شود. منظور من این نیست که به تمام خواسته‌های اروپایی‌ها تن دهیم بلکه معتقدم باید در خصوص این مسائل گفتگو شود و به نتیجه برسیم که هر دو طرف تا حدودی خواسته‌هایشان برآورده شود.»