حاکمان اگر اندکی غفلت ورزند، حکومت طبقه خواص و اشراف خود را می زاید و می پرورد، حکومت بیش از هر چیز می تواند به آریستوکراسی تبدیل شود: چه خواص سیاسی و اشراف اقتصادی، چه خواص نظامی و اشراف مذهبی.در جنگ سرد اگر کشوری تحت الحمایه یک اردوگاه (شوروی یا آمریکا) قرار می گرفت، بلحاظ نظامی و دفاعی خود را در حاشیه امن می دید زیرا تعدی به آن، به مثابه تجاوز به اردوگاه شرق یا غرب بود و با پاسخ شدید اردوگاه مقابل مواجه می شد، در آن دوران یک راه برای نجات از تهدیدهای امنیتی، تغییر موضع عدم تعهد و پیوستن به شرکای راهبردی یک اردوگاه بود. کشورهایی که می خواستند با تمسک به ایده لاشرقیه و لاغربیه، به معنای واقعی کلمه مستقل باشند، یعنی سیاستشان را در خدمت به منافع فلان اردوگاه تعیین نکند، می بایست در بی پناهی بین المللی هزینه گزاف امنیتی می پرداختند، چه رسد که غیر از استقلال سیاسی، پیام الهام بخش و رهایی بخش دیگری نیز در عرصه مصاف تمدنی می داشتند.
